یکی از مهمترین شاخص های تمدن و فرهنگ تورکان باستان که ادامه این سنت در میان پاره ای از قبایل و اقوام تورک تا امروز بر جای مانده است برپایی کورقان ها یا تپه مزارهایی است که در جای جای قلمرو تورکان برپا شده است.

به عبارت دیگر هر کجا کورقانی بوده ، طایفه تورکی نیز بوده و هر کجا طایفه تورکی ساکن بوده کورقانی هم از خود به یادگار گذاشته است. قدیمی ترین کورقانهای بدست آمده در آزربایجان مربوط به دوره مئزولیت ( سه تا چهار هزار سال قبل از میلاد ) می باشد.

نحوه برپایی کورقان ها بدین ترتیب بود : تورکان قدیم ابتدا مردگان خود را در داخل قبرهایی به عمق ۲ متر به خاک سپرده سپس همراه با ملزومات زندگی اعم از اشیاء سفالی ، اسلحه های آهنی، طلایی، قطعه‌های زین و یراق به ویژه دهنه های اسب به گونه ای مخصوص و حلقه هایی قابل ستایش به سبک حیوانی و گاهاً تعدادی خدمت کار و اسب دفن می کردند .

نحوه بخاک سپردن مردگان در تمام کرقان ها یکسان نیست ، بعضی چاله ها عمیق و بعضی ها کم عمق هستند. بعضی ها مردگان را در حالت خمیده به خاک سپرده و بعضی ها سوزانیده شده بر روی آنها ماده قرمز رنگ گل اوخری Ocer پاشیده می شده‌است.

پس از این مراسم برروی چاله تخته هایی قرار داده و بنابر رسمی قدیمی از تورکان – که این رسم در کتاب برهان قاطع اثر محمد بن خلف تبریزی در ماده آذربایجان نیز دیده می شود – هر فردی از افراد قبایل تورک بر اساس توانایی خود دامن خاک بر روی قبر می ریخت و در نتیجه تپه بزرگی بوجود می آمد که با دایره ای از قطعه سنگها محصور می گشت.

تعدادی از این گورها بدون مرده بوده است. بی شک این گور ها به افتخار جنگجویانی که دور از قبرستان خانوادگی تورکان از پادر آمده بودند برپا شده است . هرودوت در سده های قبل از میلاد که با تورکان ساکن اروپای شرقی و بالکان و یونانی امروزین در ارتباط بوده این رسم تورکان را کاملاً می شناخته است .

در میان مردم آزربایجان نیز در مورد اوغوزخاقان روایت هاییست که اوغوز بسیار عظیم الجثه بوده و بدین سبب به این نوع تپه های مصنوعی یا کورقان ها “ اوغوز تپه لری ” یا تپه های اوغوز می گفتند. همچنین امروزه در اوکرائین آثار کورقان های قدیمی تورکان ساکن این سرزمین قبل از مهاجرت روس ها را “ اوغوز ” می گویند— دکتر توحید ملک زاده

رسم برپا داشتن تپه های بزرگ به یادبود مردگان گرچه یادآور سنت قدیمی تورکان سومری و عیلامی در برپایی معبدشان به نام زیگورات می باشد ولی در تاریخ آزربایجان با نام اوغوز خاقان – قهرمان اساطیری تورکان که تاریخ دانان وی را همان مته خان ، خان هون ها می دانند – عجین شده است.

تاریخ چنین روایت می کند که اوغوزخاقان پس از فتح سرزمین های مختلف برای یادبود ، دستور به برپایی تپه‌هایی داده است و بنابه نوشته برهان قاطع وجه تسمیه آزربایجان نیز به خاطر همین تپه هاست. چرا که در زبان تورکی “ آزر/اَزر ” به معنی بلندی یا تپه است. البته گفتنی است این وجه تسمیه چندان موردی نداشته و جزو Folk Ethymology یا وجه تسمیه عامیانه می باشد.

جدیدترین و علمی ترین ریشه شناسی نام آذربایجان از طرف مرحوم میرعلی سیدوف ارائه شده است. به نظر وی آذربایجان مرکب از آس/آز+ ار + بای + جان می باشد .

در میان مردم آزربایجان نیز در مورد اوغوزخاقان روایت هاییست که اوغوز بسیار عظیم الجثه بوده و بدین سبب به این نوع تپه های مصنوعی یا کورقان ها “ اوغوز تپه لری ” یا تپه های اوغوز می گفتند. همچنین امروزه در اوکرائین آثار کورقان های قدیمی تورکان ساکن این سرزمین قبل از مهاجرت روس ها را “ اوغوز ” می گویند.

وامبری تورکولوژ مشهور مجاری نیز در این باره می گوید ‍: شرقی ها دوست دارند فضایل مقدسین خود را با قامت استثنایی که برای آنها قایل می شوند بالا ببرند. در ایران نیز به چندین سنگ قبر برخوردم که از اندازه معمولی خیلی درشت تر تراشیده شده بود.

همچنین در قسطنطنیه در کرانه آسیایی بوسفور و کوه موسوم به ژوزویه قبر درازی واقع است که تورکها به عنوان شخصیت برجسته مذکور در انجیل و یونان به عنوان اینکه خاکستر هرکول درآن دفن شده به آن احترام می گذارند . این رسم در میان تورکمنان نیز به همان شکل قدیم مانده است بطوریکه وقتی یکی از رؤسای برجسته یعنی کسی که به دریافت لقب باطور ( دلاور)نائل شده است بمیرد رسم است که یک تپه روی قبرش بر پا کنند هر تورکمن واقعی باید با ریختن دست کم هفت پارو خاک در آن شرکت کند و از آن جهت است که این بناهای یادبود خشن غالباً دارای شصت پا محیط و بیست و پنج تا سی پا ارتفاع می شود.

وامبری در باره این تپه های بزرگ توضیح می دهد :این رسم در نزد هون های قدیم هم وجود داشته است و مجارهای امروز هم گاهی آنرا بجا می آورند چند سال پیش نیست که به دستور کنت ادوارد کارولی یکی از این تپه ها را در مجارستان به یادبود کنت شجن لی برای اثبات احترامی که مردم به او داشتند ساخته اند.

بی مورد نیست بدانیم امروزه رسم ریختن یک مشت خاک بر روی قبر در میان اروپایی ها یادگاری از حضور ترکان در اروپا می باشد.