درحال حاضر دو گروه اصلی به رهبری روسیه و آمریکا برای به دست گرفتن کنترل مناطق تحت تصرف داعش در سوریه تلاش می کنند.
از اوایل ماه ژوئن، دو گروه اصلی به رهبری و حمایت هوایی روسیه و آمریکا برای به دست گرفتن کنترل مناطق اشغالی داعش در سوریه وارد رقابت تنگاتنگی شده اند.
رهبری گروه اول را روسیه برعهده دارد و پیشروی زمینی نیز برعهده نیروهای رژیم سوریه، ایران و شبه نظامیان طرفدار ایران است
.
از سوی دیگر گروه تحت رهبری آمریکا که نیروهای دموکراتیک سوریه-ی.پ.گ در شمال غرب و مخالفان رژیم به مرکزیت درعا در جنوب نیز نیروی زمینی آن را تشکیل می دهند.
– رقابت آمریکا و روسیه برای کنترل مناطق تحت اشغال داعش
شهرهای بزرگ رقه و دیرالزور که در مثلث مرز اردن، مرز عراق و رود فرات قرار گرفته اند به محور رقابت میان آمریکا و روسیه در سوریه تبدیل شده اند. به همین دلیل نیز طرفین در ماه ژوئن چندین بار به شکل مستقیم رودرروی هم قرار گرفته اند.
درگیری نخست بر سر التنف به وقوع پیوست. علی‌رغم بمباران هوایی ارتش سوریه و شبه نظامیان مورد حمایت ایران توسط آمریکا، نیروهای رژیم در ادامه پیشروی خود به سوی مخالفان سوری موفق کنترل التنف شدند. این موضوع تحول مهمی بر سر راه پیشروی مخالفان سوری به سمت دیرالزور بود.
تحول مشابه و موازی دیگری نیز در شمال غرب سوریه شکل گرفت. یگان ویژه ای به نام «نیروی پلنگ» وابسته به ارتش سوریه که از مدتی پیش درحال انتقال سلاح و نیرو به مناطق شرقی حلب بود، طی ماه ژوئن در امتداد ساحل غربی رود فرات پیشروی کرد.
نیروهای رژیم پس از اینکه کنترل منطقه فوق استراتژیک مسکنه را به دست گرفتند، در مدت کوتاهی تا جنوب پادگان نظامی طبقه تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه-ی.پ.گ است، پیشروی کرد.
بدین ترتیب نیز نیروهای رژیم سوریه با پیشروی از مناطق جنوبی تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه-ی.پ.گ، به نزدیکی مرکز شهر رقه رسید.
-درگیری میان نیروهای رژیم با عناصر گروه تروریستی ی.پ.گ
درست در همین زمان درگیری میان نیروهای ی.پ.گ و نیروهای رژیم به وجود آمد. ی.پ.گ که قصد ممانعت ورود نیروهای اسد به رقه را داشت با توافق آمریکا و روسیه، از محدوده مرزهای مشخص شده خود گذشته و به نیروهای رژیم در جادین حمله ور شدند.
به همین دلیل نیروهای اسد مواضع گروه تروریستی ی.پ. گ را از هوا هدف قرار دادند، اما جنگده رژیم از طرف نیروهای مسلح آمریکا ساقط شد. پس از این عمل آمریکا که با هدف محافظت از متحد میدانی خود انجام شد، روسیه نیز در حمایت از متحد خود اسد، توافقنامه اش با ایالات متحده درباره امنیت پروازها را ابطال کرد.
همزمان نیروهای مسلح آمریکا یک پهباد ساخت ایران متعلق به نیروهای طرفدار اسد را سرنگون کردند. ایالات متحده که تا چندی پیش تنها به واسطه ی.پ.گ در حال مبارزه با داعش بوده است، اکنون در حال رقابت با طرف دیگر است.
نیروهای به رهبری روسیه اکنون در حال نزدیک شدن به مناطق تحت کنترل گروه تروریستی ی.پ.گ یعنی مناطق تحت نفوذ ایالات متحده هستند که این موضوع می تواند منجر به ایجاد تنش در این مناطق شود.
-دیرالزور آخرین صحنه تنش ها
احتمال دارد آخرین صحنه این تنش ها در دیرالزور رخ دهد. همزمان با همین تحلیل ها، در همان روز که جنگنده رژیم سوریه سرنگون شد، ایران نیز چندین موشک را به مواضع داعش در دیرالزور پرتاب کرد.
همزمان با همین تحولات شبه نظامیان طرفدار ایران در عراق نیز به مرز روسیه رسیدند. اهداف نیروهای رژیم نیز از تحت کنترل گرفتن تنف نیز تسلط به دروازه مرزی ابو کمال در مرز عراق بوده است.
اگر تنش های نظامی به همین صورت ادامه پیدا کند، شبه نظامیان تحت حمایت ایران و نیروهای رژیم در مرز عراق و سوریه به هم خواهند رسید.
دیرالزور نیز قلعه نهایی برای رسیدن به این هدف خواهد بود. اگر این تمامیت و وحدت جغرافیایی تکمیل شود هدف بعدی حسکه و قامشلی خواهد بود. در این مناطق که تحت کنترل ی.پ. گ قرار دارد، حضور نیروهای رژیم بسیار اندک است.
با پیشروی نیروهای اسد آنها تلاش خواهند کرد این مناطق که “امانتی” در دست ی.پ.گ است بازپس بگیرند. با این اوصاف احتما درگیری میان ایران/ رژیم اسد با عناصر ی.پ. گ بسیار زیاد است.
-ی.پ.گ به دنبال متحدین جدیدی است
ایالات متحده آمریکا با سرنگون کردن جنگنده رژیم محافظت و حمایت از متحدان میدانی خود را اعلام کرد. اما در تنش مذکور ایران دست بالا را خواهد داشت چرا که از دید ایالات متحده وضعیت شمال شرق سوریه رفته رفته به بن بست نزدیک می شود و پس از پایان درگیری با داعش نیز حضور نظامیان آمریکایی در سوریه مشروعیت خود را از دست خواهد داد.
آمریکا، علی‌رغم مخالفت بازیگران منطقه‌ای همچون ترکیه، ایران و سوریه از ی.پ.گ محافظت خواهد کرد. باوجود اینکه آمریکا قدرت بلامنازع در نیروی هوایی و تکلونوژی را داراست، اما بازیگران مذکور وجود هرگونه ساختار مسلحانه غیر از خود و آمریکا در منطقه را برای موجودیت خود مساله‌ساز می‌دانند.
هم اکنون می‌توان گفت که بلوک ایران تلاش دارد تا شمال شرق سوریه را برای آمریکا به منطقه‌ای نا امن تبدیل کند. همزمان با پیشروی نیروهای وابسته به ایران در شرق سوریه، سازماندهی نیروهای بومی تحت حمایت ایران در منبچ، حسکه و قامیشلی آغاز شده است. هدف این گروه‌های معروف به حشد الشعبی سوریه، ی.پ.گ یعنی آمریکا است.
گروه ی.پ.گ نیز متوجه این فشار از جانب ایران و رژیم اسد است و به همین خاطر دنبال ایجاد شبکه‌ای از اتحاد‌های جدید است. بر اساس برخی از خبرها، مقامات عربستان سعوی، امارات متحده عربی، آمریکا، انگلستان و اردن در یک جلسه در شهر حسکه بر سر ممانعت از پیشروی ایران با حمایت از ی.پ.گ به توافق رسیده‌اند.
همه اینها نشان می‌دهد که دوران موفقیت آمیز ی.پ.گ در جلب حمایت از همه سو بدون هیچ ترجیح آشکار به پایان رسیده است. ی.پ.گ/پ.ک.ک روز به روز مجبور به یک انتخاب می‌شود و این مساله این گروه را تبدیل به یک طرف درگیری خواهد کرد.
-دفاع از ی.پ.گ می‌تواند پرهزینه باشد
از نظر آمریکا چیزی که مساله را بیش از پیش پیچیده کرده این است که این کشور در این درگیری هیچ یک از بازیگران منطقه‌ای را در کنار خود ندارد. شانس ایران را هم همین مساله افزایش داده است. ایران زیر سایه روسیه توانسته است که با آمریکا توازن مهمی ایجاد کند و حتی توانسته حریم هوایی سوریه را برای آمریکا خطرناک کند.
ترکیه مدتها تلاش کرد آمریکا را برای انجام عملیات مشترک در رقه قانع کند اما این پیشنهاد از جانب آمریکا پذیرفته نشد. اینکه آمریکا چگونه خواهد توانست با اتحاد یک گروه تروریستی که ترکیه آن را برای منافع حیاتی خود تهدید می‌داند، در مقابل این اتحاد مقاومت کند، جای سوال دارد.
آنکارا منتظر خواهد ماند تا در آن سوی مرزهایش نه برای تسهیل در نیات آمریکا، بلکه در صورت ایجاد شرایط متفاوت با ی.پ.گ به مبارزه بپردازد. آمریکا به عنوان مهمترین بازیگر در نظام جهانی می‌تواند نقش فضا را تغییر دهد. اما این مساله از نظر آمریکا بسیار پرهزینه خواهد بود.
از آنجایی که ایران مساله سوریه را برای خود حیاتی می‌داند، ظرفیت هزینه دادن برای این کشور افزایش پیدا کرده است. بنابراین نتیجه درگیری در شمال شرقی سوریه به حوزه نفوذ آمریکا در سوریه و میزان هزینه‌ای که آمریکا حاضر است برای حفاظت از ی.پ.گ پرداخت کند بستگی دارد.
خبرگزاری آناتولی
