پس از حمله آمریکا به عراق نقشه بدون سند “خاورمیانه جدید” سرزبانها افتاد. نکته برجسته این نقشه ظهور کشور عظیم کورد در دل خاورمیانه بود که مایه ذوق زدگی نخبه گان کورد و البته شگفتی ناظران وقایع خاورمیانه شد.
قدر مسلم ظهور کوردستان بزرگ منوط به تجزیه تورکیه-ایران-عراق و سوریه بود. اما سوال این بود که کوردها چه دارند که بخاطر آن آمریکا بایستی از خیر متحد سنتی خود (تورکیه) بگزرد، پا به حیاط خلوط روسیه (سوریه) بگزارد و با تجزیه عراق اعراب را برنجاند؟
سیرتحولات منطقه بقدری سریع بود که تحلیل درستی از این مسئله بعمل نیامد. کوردهای سوریه و عراق به گمان هموار شدن مسیر شانس تاریخی به اقدامات مسلحانه اشان شدت بیشتر بخشیدند و توسعه ارضی شدیدتر در دستور کارشان قرار گرفت(اخراج ترکمنها و اعراب از شمال سوریه و بدرفتاری با تورکمنهای کرکوک).
اشتباه محاسباتی نخبه گان کورد در این بود که تاثیر قدرتهای منطقه ای را دست کم گرفتند. خاورمیانه امروز خاورمیانه دوره احتزار عثمانی نبود که اردوی غرب هر چه می خواست میکرد امروز معادلات عوض شده بود.
شکست سنگین پروِژه استقلال اقلیم
واقعیت اینست که نخبه گان کورد به این مسئله خواهند رسید که تنها سلاح و خشونت نمیتواند آینده ملت کورد را بسازد و اقناع غرب و منطقه رویکرد دیپلماتیک بیشتری را می طلبد— محمد قالاچی
کورستان عراق که با واکنش قاطع همسایگان و عدم حمایت ابرقدرتها همراه بود نشان داد که پتانسیل کوردها کمتر از چیزی بود که گمان میشد. اهمیت کوردستان عراق برای ابرقدرتها به قدری کم است که غرب حتی در مقابل به خطر افتادن موجودیت اقلیم هم بی تفاوت بود.
شوک بزرگ دیگری که به تئوریسینهای کوردستان بزرگ وارد شد شکست کانتون شمال سوریه بود. ورود مقتدرانه تورکیه؛ بی تفاوتی روسیه نسبت به سرنوشت کوردها و سوء استفاده آمریکا از پیاده نظام کورد تاثیر عمقی بر استراتژی کوردها گذاشت. تا جائی که امروز رویای اتصال به مدیترانه برای کوردها به کابوس سلاخی توسط اسد یا مجازات توسط تورکیه تبدیل شده است!
سرنوشت این دو کانتون فعال کوردی تاثیر زیادی در کنشهای آینده کوردها خواهد داشت. واقعیت اینست که نخبه گان کورد به این مسئله خواهند رسید که تنها سلاح و خشونت نمیتواند آینده ملت کورد را بسازد و اقناع غرب و منطقه رویکرد دیپلماتیک بیشتری را می طلبد . شکست کانتون شمال سوریه صفحه جدیدی را پیش روی کوردها گشوده است.
شاید نخبه گان کورد که تا دیروز خاورمیانه را متعلق به خود میدانستند و برای مالکیت تاریخی عرب و تورک وقعی نمی نهادند امروز به این نتیجه برسند که مختاریت ملت کورد در گرو آرامش ملتهای همسایه و تعامل با سیستم سیادت سنتی خاورمیانه است و تنها تکیه بر اسرائیل نمیتواند کوردها را به رویایشان برساند.
