یئنی تاپیلمیش تورکجه « بختیارنامه» الیازما شعرکیتابی! / حسن راشدی

یئنی تاپیلمیش تورکجه « بختیارنامه» الیازما شعرکیتابی! / حسن راشدی
بو كیتاب صفوی سلطانی‌نین بیرینجی پادشاهی شاه اسماعیل صفوی حاكمیتی‌نین ۱۲ – جی ایلینده یازیلمیشدیر .حسن راشدی
یئنی تاپیلمیش تورکجه « بختیارنامه» الیازما شعرکیتابی!حسن راشدی


۱۳۸۰- جی ایل «تهران تربیت معلم بیلیم یوردونون» كرج شعبه سینده ( ایندی خوارزمی بیلیم یوردو) تحصیل آلان تورك اؤیرنجی‌لرینه برنامه‌دن قیراق (فوق برنامه ) دیل و ادبیاتیمیزی درس وئرركن ، درس كلاسلاریندا اشتراك ائدن ۴۵ – ۴۰ گنج اؤیرنجی آراسیندا یاشی اؤیرنجیلردن داها چوخ، عائله قورموش و آنا دیلیمیزین سئودالیسی «تورك قارداش » تخلّصلی بیر سایقلی انساندا بو كلاسلاردا اشتراك ائدیردی .

درس زامانی بیتدیكدن سونرا اؤیرنجیلر بیلیم یوردونون یاتاقخاناسینا دؤنركن ، چوخ زامانلار بیز ایكیمیز بیرلیكده بیلیم یوردونو ترك ائدیب ائومیزه دؤنوردوك؛ بو گؤروشلرین بیرینده « تورك قارداش » و یا ایللر بویو كرج شهری‌نین «‌ آذربایجانلیلار انجمنی »نده بیر بیریمیزله گؤروشدیوموز و اصلی میانا شهریندن اولان « علی نوروزی » جنابلاری اسكی زامانلاردا یازیلمیش بیر الیازما توركجه شعر كیتابینی منه گؤستردی .

 

كیتابی گؤردوكده گؤزوم بؤیودو ! كیتابین نه قدر اسكی زامانلارا عاید اولدوغو اونون جیلدی‌نین دوشمه‌سیندن و كؤهنه ورقلریندن بللی ایدی . حتی نَملی هاوا تأثیرینده اونون ورقلری‌نین بعضیسی چوروموش و یازیلاری آرادان گئتمیشدی ؛ زامان سوره‌سینده ، كیتابین ایلك و سون قابیغیندان (جیلدیندن )‌ علاوه نئچه صحیفه ایلك و سون یازیلارینداندا دوشموش و آرادان گئتمیشدی . كیتاب آزربایجان توركجه‌سینده و ال ایله یازیلمیش بیر «بختیارنامه » ایدی و صفوی دؤنمینه عاید اولدوغو نظره گلیردی ؛ چونكو اونون ۷۴ – جو صحیفه سی‌نین حاشیه‌سینده بئله بیر یازی ، آمما بیر آز بیر – بیریندن آرالی گؤزه چارپیردی :
خانه مشهدی باقر بر دو زبان ‍‍[یا زمان ] آمد . پانزدهم ماه محرم الحرام – ۹۲۱.
كیتابدا یازیلان بو تاریخی ، اگر كیتابین یازیلما تاریخی حساب ائدرسك ، بو كیتاب صفوی سلطانی‌نین بیرینجی پادشاهی شاه اسماعیل صفوی حاكمیتی‌نین ۱۲ – جی ایلینده یازیلمیشدیر .

 بو تاریخدن علاوه اونون ایچ یازیلاری‌نین یازی شیوه‌سی‌ده بو كیتابین اسكی زامانلارا و صفوی دؤرونه عاید اولدوغونو گؤستریردی ، مثلا شعرلرده هله «‌ گ »‌ حرفیندن هئچ یئرده استفاده اولمامیش و « گ » حرفلی سؤزلرده « ك » حرفیندن استفاده اولموش و « منه » یئرینه « منكا » و « سنه » یئرینه « سنكا » ، « سنین » یئرینه «‌سننك» ،‌« هامیمیز » یئرینه « قمومز » و داها اوزون ایللردیر دیلیمیزده ایشلنمه‌ین « اشبو »‌ سؤزلری بو كیتابدا بوللو بوللو ایشلنمیشدیر .
كیتابی بئله گؤردوكده سایین تورك قارداشا توصیه ائتدیم كی، بو كیتابی داها آرتیق قوروسون ، چونكو بو كیتاب دگرلی بیر اثر اولاراق بلكه‌ده ایلك دفعه توركجه و یا آذربایجان توركجه‌سی‌ایله و شعر دیلی ایله یازیلمیش و یا ترجمه اولموش «بختیار نامه » اولا بیلردی ؛ عین حالدا بو كیتابین ادبیات دونیامیزا تانیتدیریلما ضرورتینی‌ده ادبیات سئور دوستوموزا بیلدیردیم .

 

نوروزی جنابلاری ایشی بئله گؤردوكده بو كیتابی علم عالمینه تانیتدیرماغی و اونون اوزه‌رینده تدقیقات آپارماغی منیم عُهده‌مه قویوب كیتابی همان ایل ( ۱۳۸۰ هجری گونش ایلی ) منیم اختیاریمدا قویدو ؛ من‌ده بو قیمتلی اثری یانیمدا چوخ ساخلاماییم و صاحیبینه قایتاریم دئیه ،‌بیر نئچه گون ایچینده ،‌ اونون بوتون صحیفه‌لریندن یوخاری كیفیتله اسكن گؤتوروب كیتابی تورك قارداشا گئری قایتاردیم .
كیتابین بعضی صحیفه‌لری‌نین دوشمه‌سینه باخمایاراق ۹۸ صحیفه اولدو كی، اونون بیرینجی صحیفه‌سیندن ۷۳ – جو صحیفه‌سینه قدر هر صحیفه سینده ۱۴ ایله ۱۸ بئیت آراسیندا و ایكی ستوندا شعر یئرلشمیشدیر ، لاكین ۷۴-جو صحیفه سیندن، یعنی تاریخ یازیلان صحیفه‌دن كیتابین سونونا قدر ،بلكه كاغیذ مصرفینده قناعت اولسون دئیه ‌هر صحیفه‌‌سینده اوچ ستون شعر یازیلمیشدیر .
باشیم باشقا یازی و ایشلرله داها چوخ قاریشدیقدا كیتاب حاقدا درین آراشدیرما آپاریب اونو علم عالمینه تانیتدرماق گونو گوندن دالی دوشدو ، آمما بو كیتاب حاقدا بعضی قلمداش و فیكیرداشلارا دانیشیردیم و چوخ خلاصه اولاراق‌دا بلكه ۱۳۸۴ – ۸۵ جی ایللرده بئله بیر كیتابین تاپیلماسینی تورك دیللی سایتلاردا ولی محدود سویه‌ده تانیتدیردیم و سون ایللرده ده اونون ایلك صحیفه‌سینین تصویرینی فیس بوك صحیفه‌مده نمایشه قویدوم .


بیر نئچه ایل بوندان اؤنجه كیتاب ، اونون صاحیبی تورك قارداش طرفیندن تحقیقات آپارماق اوچون شاعیر و محقق « ائل اوغلو »‌ اختیاریندا قویولموش و ائل اوغلو ایسه سونرالار بو دگرلی كیتابی سایین عالیم و آراشدیرماجی «دوكتور حسین صدیق »ه وئرمیش و سونوندا یئنه کیتاب، اونون اصلی صاحیبی سایین علی نوروزی (تورک قارداش) ا قایتاریلمیشدیر و ایندی اونون یانیندادیر .
ایندی او کیتابدان بیر نئچه صحیفه حؤرمتلی دیلداشلارا تقدیم اولور.
حسن راشدی
۵ /۱۰/ ۱۳۹۷

haray
ADMINISTRATOR
PROFILE

یازیلار

سون یازیلار

باش یازارلار

چوخ سئویلن لر

ویدیولار

  • https://carina.streamerr.co/stream/ozharay
  • Haray Radio